Sinds 1994 heb ik een praktijk als familierecht advocaat en mediator. In mijn praktijk heb ik van dichtbij getuige kunnen zijn van de impact van het rechtsstelsel op mensen die in een scheidingstraject terechtkomen. Binnen de mogelijkheden die het rechtsstelsel biedt, komt vaak geen antwoord op waar mensen in een scheiding werkelijk behoefte aan hebben en ook niet waarop zij recht menen te hebben. De ervaring van onrecht ligt steeds op de loer.

In de eerste plaats sluit het juridische proces niet goed aan op het menselijke proces van scheiden. Voor emoties is geen plek en er wordt voorbij gegaan aan de wijze waarop die zich kunnen manifesteren. Emoties worden vertaald in juridische terminologie en standpunten. 

In de tweede plaats ervaren mensen behoorlijk wat frustratie en onrecht, terwijl zij zich juist tot een rechter wenden omdat zij denken en verwachten dat dit hen recht zal doen. Naast de pijn die er al is door de scheiding, veroorzaakt dit nog veel meer leed.

Voor mij staat voorop dat mensen op een manier uit elkaar kunnen gaan die het meeste recht doet aan hen als persoon en aan hun kinderen (als zij die hebben). Scheiden is in de eerste plaats een menselijk proces. Dat vraagt om een benadering waarin er aandacht is voor de dynamiek binnen verstoorde partnerrelaties en hoe partners, gegeven die dynamiek, toch samen tot oplossingen kunnen komen voor problemen waarvoor zij zich gesteld zien. De juridische regeling kan daar, op een bij hen passende wijze, uit voort vloeien.

Omdat ik regelmatig tegen ben gekomen dat er misschien nog wel een weg terug was, een weg naar herstel van de relatie, heb ik mijn dienstverlening gaandeweg uitgebreid naar begeleidingsgesprekken voor mensen die misschien wel een scheiding overwegen, maar er nog niet helemaal uit zijn. Ik ga met hen na of er nog een weg (terug) is naar herstel van contact en communicatie, naar harmonie, verdieping en verbinding. Dit is het zogenaamde traject van de 5 voor 12 mediation.

De afgelopen 20 jaar ben ik lid geweest van de vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (www.vFAS.nl) en later ook van de Vereniging van Collaborative Professionals (www.vvcp.nl en www.overlegscheiden.nl). Omdat mijn focus zich heeft verlegd, heb ik deze lidmaatschappen in 2016 opgezegd.

Praten via advocaten

Als een scheiding in beeld komt, veroorzaakt dat vaak een mijnenveld van emoties. Dit kan ertoe leiden dat mensen niet meer met elkaar willen praten en dat zij een eigen advocaat inschakelen naar wie dan vervolgens verwezen wordt. Iedere (rechtstreekse) communicatie wordt uit de weg gaan omdat die tot niets leidt en de problemen alleen maar erger maakt. Dit is weliswaar goed te begrijpen, maar het maakt het niet snel beter, integendeel. Hoe de communicatie dan toch in stand te houden? Dat blijft steeds een uitdaging, maar wel de moeite!

Samen aan tafel en praten in alle redelijkheid...

En als het wel lukt om met elkaar om de tafel te gaan zitten (met de advocaten, bij een overlegscheiding of mediation)  dan wordt er middenin een orkaan van emoties van mensen gevraagd om in alle redelijkheid na te denken over hun toekomst, zich goed te laten informeren over juridische en  financiële zaken, met elkaar te overleggen over hoe het verder moet en zo nodig te onderhandelen. Een vrijwel onmogelijke taak in deze periode en deze omstandigheden. De emoties maken de dienst uit. Emoties die mensen op zo’n moment ook vaak vertaald willen zien in juridische standpunten.

Enerzijds is er de wens van mensen om hun scheiding in goed overleg te regelen, het liefst zo snel en efficiënt mogelijk. Anderzijds spelen er in vele gevallen emoties die sterker zijn dan de wens tot redelijkheid en oplossingsgericht werken.

Een pittige taak, tenzij de emoties goed verstaan kunnen worden en vertaald kunnen worden naar wat er werkelijk mee gezegd wordt.

Eigenlijk al vanaf het begin van  mijn werkzaamheden als echtscheidingsadvocaat, heeft mijn aandacht en belangstelling zich ook gericht op het verstaan en begrijpen van de heftige emoties die ik ontmoette bij mijn cliënten. Het was vooral daar, waarop ik een goed antwoord wilde geven. Niet zozeer op de juridische vertaling daarvan. Bovendien heb ik tijdens de mediationgesprekken regelmatig het gevoel gehad dat het anders had kunnen gaan en misschien ook nog zou kunnen gaan als mensen beter zouden weten op welk terrein zij zich in feite begeven bij een intieme relatie. Het ontbrak hen (en mij) aan kennis die het verschil zou kunnen maken. Kennis die een opening zou kunnen bieden om het anders te kunnen doen. Naar die kennis ben ik zo'n 10 jaar geleden op zoek gegaan. Sedertdien heb ik mij daarin steeds verder geschoold. Op die weg ben ik in aanraking gekomen met EFT (Emotionally Focused Therapy). Deze methode biedt wat mij betreft veel mogelijkheden en perspectieven om een antwoord te kunnen geven om de vraag of, en hoe het anders zou kunnen gaan in een relatie.

Van de focus op juridische wetten, naar de focus op de wetten van de liefde

Momenteel begeleid ik mensen met uiteenlopende vraagstukken over hun relatie, bijvoorbeeld partners die zich willen beraden over de vraag of een scheiding voor hen echt nog de enige optie is.

Was het zo dat in mijn advocatenpraktijk de juridische wetten centraal stonden, in mijn huidige praktijk ligt de focus op de wetten of beter gezegd, de wetmatigheden die mensen bij elkaar houden.

Met het werk dat ik nu doe krijgen mensen de beschikking over een praktische wegwijzer die hen letterlijk wijzer maakt op het terrein van hun relatie. Hiermee kunnen zij hun mogelijkheden tot een duurzame, hechte relatie aanmerkelijk vergroten, waarmee de scheidingskans afneemt.